ANDROLOJİ

Anjiokeratom Penis glans ve şaftında nadir (%1) görülen, kırmızı ve mavi eritemli papiller görünümde iyi huylu bir lezyondur. Nadiren semptom gösterir, bazen kanama yapabilir. Spontan regresyon gösterebilir. Kanamalı veya kozmetik kaygılı durumlarda kriyoablasyon, fototerapi veya koterizasyon yapılabilir.

Behçet Hastalığı Sistemik tutulumu olan otoimmün bir vaskülit olup, klasik üçlü triadı ağızda aftöz lezyonlar, genital bölgede ülserler ve gözde üveit şeklindedir. Genital ülserler, genelde ağrılı olup vakaların %18’inde görülmekte ve ilk bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülserler genelde bir ay boyunca devam eder. Ayırıcı tanıda şankr, sifiliz ve herpes bağlı ülseröz lezyonlar akılda bulundurulmalıdır. Tedavide steroid ve diğer immünsupresif ajanlar tercih edilmektedir.

Bowenoid Papül HPV ile ilişkili, daha düzensiz, sınırları belirsiz, genital siğillere benzer yapıda premalign lezyonlardır ve biyopsi yapılması gerekir. Tedavide kriyoterapi, elektrokoterizasyon, immünmodülatör krem ve takip gerekir.

Buschke-Lowenstein Tümörü Metastatik potansiyeli ve derecesi düşük olan SCC’nin farklı bir varyantıdır. Ancak lokal olarak agresif seyreder, daha çok glandüler koronal yerleşimli, dev vegatatif, ekzofitik ve yer yer kanama odaklarına sahiptir. Tedavide geniş bir eksizyon ve biyopsi gereklidir. Aynı zamanda rutin takipleri de yapılmalıdır.

Dermatofitöz/Fungal Enfeksiyonlar Genelde kortikosteroid tarzı immünsupresif ajan ve uzun soluklu antibiyotik kullanımına bağlı olarak, genital bölgede candida ve tinea inguinalis benzeri dermatofitözler sıklıkla görülen lezyonlardır ve tedavisi bazen uzun süreli ve inatçı olabilmektedir.

Eritroplazi Queryat Genelde glansta gelişen, prepisyum ve subkoronal hatta kendini parlak, kadifemsi, iyi sınırlı olarak kırmızı görünümde gösteren malign bir lezyondur ve SCC gelişme potansiyeli yüksektir. Genelde, kontak dermatit veya fungal enfeksiyon olarak yanlış tedaviye maruz kalınır. Tedavi, biyopsi ve lokal eksizyon ve topikal %5 imiquimod ve 5-fluorourasil tedavi ve takip şarttır.

Genital Herpes Şüpheli cinsel ilişkiden 4-7 gün sonra genital bölgede papüller, eritemli veziküller ile karakterize ağrılı lezyonlardır. HSV tip 1 ve HSV tip 2 olmak üzere her iki tip de genital tutulumdan sorumludur. PCR analizi, kültür ile virüs izolasyonu veya antikor testleri tanıda yardımcı olur. HSV tip 1’in nüksü daha yüksektir. Sık tekrarlayan inatçı durumlarda antiviral tedavi uygulanması gerekir.

Genital Uyuz (Scabies) Sarkoptların deri altına yerleşmesi sonrasında oluşan, ektoparaziter bir hastalık olup, 2-6 hafta sonra deride döküntü ve alerjik reaksiyonlara bağlı kaşıntı şeklinde kendini gösterir. Son yıllarda çok sık görülmeye başlamıştır. Tanıda deri kazıntısında tipik paraziter yumurtaları görmek mümkündür. Tedavide ise permetrin ve lindane lokal krem ve/veya oral ivermektin kullanılmaktadır.

Genital Siğil/HPV Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda önemli bir yer tutan, en çok kaygı ve soruna neden olan enfeksiyöz bir hastalıktır. Erkekte anogenital bölgede tipik siğiller en bariz görüntüsüdür. Tüm dünyada çok yaygın olduğu bilinmektedir. Hatta son zamanlardaki yayınlarda toplumdaki herkesin hiçbir bulgu vermese dahi HPV’ye maruz kalmış olduğu varsayılmaktadır.

İlaç Erupsiyonu Oral ilaç alımından 1-2 hafta sonra oluşan, penil şaft veya glansta yerleşen hiperpigmente, erode ve ülsere olabilen kimi zaman ağrılı reaksiyone bir durum olarak karşımıza çıkar. Yüz, el ve ayak ve genital organları etkiler. Tetrasiklin, barbitürat, sülfanamidler, salisilatlar ve nonsteroid antienflamatuar ajanlara bağlı sıklıkla gelişen bir durumdur. Tekrarında yine aynı yerde gelişmesi tipiktir. Bazen, tipik hiperpigmente kalıcı lekeler bırakabilir.

İrritatif Balanitis Genelde bakteriyel, viral, fungal enfeksiyon sonrasında oluşsa da kontakt dermatitden kaynaklı olarak ilgili bölgede hiperemi, deskuamasyon ve yer yer kaşıntı olarak kendini gösterir. Tedavide yaşam tarzı değişikliği, potansiyel alerjenin tespiti ve uzaklaştırılması ve/veya düşük doz steroid ve antifungal topikal uygulama fayda sağlar.

Kaposi Sarkomu Human Herpes Virüs 8’in oluşturduğu endotel tipi vasküler bir premalign lezyondur. İmmünsupresyon alan organ transplantasyonunda, HIV (+) immün yetmezliği olan kişilerde peniste de görülen kırmızı ve mavimsi renkte, sıklıkla glansta görülen nodüler tarzda tümöral oluşumlardır. Eksizyon, radyoterapi, kemoterapi tedavi seçenekleri olup, immünsupresif ajanların kesilmesi de tümöral hacmi geriletmektedir.

Lichen Nitidus Çocuk ve genç erkeklerde üst ekstremite, göğüs ve cinsel organlarda görülen, 1-2 mm’lik deri renginde papiller lezyonlar olarak tarif edilmektedir. Çok nadir görülen asemptomatik lezyonlar olup, sadece kozmetik algıda sorun yaratmaktadır. Spontan regresyon göstermektedir. Kimi zaman lazer, fototerapi gerekebilir, sadece kozmetik kaygıdan dolayı.

Liken Planus Deri ve mukoza tutulumu yapan, idiopatik, %25 oranında genital bölgeyi kapsayan inflamatuar bir hastalıktır. Tipik olarak ekstremitelerin dış yüzünü tutan, küçük, papüller döküntülerdir. Oral mukozada bazen gingivit olabilir.

Liken Skleroz En sık görülen kronik inflamatuar deri hastalığı olup, sık sık ataklar halinde tekrarlayıp, skar dokusu oluşturmaktadır. En sık sünnet derisi, koronal ve glans seviyesinde tutulum yapmaktadır. Deride deskuamasyon, skarlaşma, fimosis ve idrar akımı zorluklarına neden olmaktadır. Uzun dönemde, %20 oranında penisin squamoz hücreli kanseri riskini artırmaktadır.

Meme Dışı Paget Hastalığı Anogenital bölgede kaşıntılı, yoğun irritasyona neden olan, deskuamasyon ve ciddi maserasyona sebebiyet veren bir hastalıktır. Doku biyopsisi yapılarak histolojik olarak tanı konur. Altta yatan diğer organ veya sistem malignitilerini %10-30 ekarte etmek gerekir. Tedavide sadece genital tutulum varsa, lokal eksizyon, 5-fluorourasil, imiquimod krem, fototerapi, radyoterapi seçenekleri vardır.

Molluskum Kontagiozum Pox virüsü ailesinden olan ve cinsel yol veya kontamine cisimlerin temasıyla geçen, kaşıntılı ve hızla yayılım gösteren, ortasında inci tanesi gibi inklüzyon cisimciği içeren lezyonlardır. Spontan remisyon sağlar, tedaviye gerek yoktur ancak koterizasyon ve küçük debritman yapılabilir.

Maymun Çiçeği Hastalığı (Monkey Pox) Dünya Sağlık Örgütü Temmuz 2022’de maymun çiçeği hakkında acil durum ilan etti. Pox virüsü ailesinden olan zarflı DNA virüsü damlacık yoluyla ve cinsel temas ile bulaşır. 7-14 gün kuluçka dönemi vardır. Tüm vücutta döküntüler, yer yer ülsere vezikopüstüler lezyonlar ve ağrılı lezyonlar görülür.

Pearly Penil Papül Erkeklerin %50’sinde bulunan benign karakterde lezyonlardır. Tipik olarak asemptomatik olup, daha çok corona çevresinde deri renginde 1-2 mm’lik papiller lezyonlardır. Tedavi gerektirmez ancak kozmetik kaygı varsa, kriyo ve lazer tedavi uygulanır.

Penil Mondor Hastalığı Aslında bir vasküler patoloji olup, penisin yüzeyel sirkümfleks venlerinin tromboz veya tromboflebiti karakterize eden nadir bir hastalıktır. Etiyolojisi tam bilinmiyor, enterovirüs, uzun süreli ve travmatik cinsel ilişki, sünnete bağlı skar dokusu gibi nedenler sıralanmış. Nadiren ağrı (+), tanıda fizik muayene ile ele gelen sert vaskülerite ile konur. Nadiren doppler USG’ye gerek duyulur. Kendiliğinden geçer, seks yasağı, antiagregan, heparinize krem ile 6-8 hafta sonra geçer.

Penisin Bowen Hastalığı Squamöz hücreli karsinom, in situ olarak da tarif edilen, penisin malign invaze olmamış kanseridir. Parlak kırmızı veya cilt renginde, vegatatif, düzensiz sınırlı lezyonlardır. Etiyolojisinde HPV suçlanmaktadır. Kesin doku biyopsisi sonrasında tam kat eksizyon ve koterizasyon yapılmalıdır.

Penisin Squamöz Karsinomu Nadir görülen penis kanserinin en sık histolojik tipi olup, nekrotik, kanamalı, yer yer açık ülsere alanlar içeren sınırları düzensiz lezyonlardır. HPV zeminde, LP ve LS varlığına bağlı kronik irritasyon durumları ve sünnetsiz, immünsupresif kişilerde yatkınlık fazladır. İnguinal LAP varlığı araştırılmalıdır. Detaylı evreleme sonrasında cerrahi seçenekler uygulanmalıdır.

Psoriazis Sedef hastalığı sadece ekstremite bağlı ciltte olmayıp, genital tutulum %30-40 oranındadır. Penis cilt bölgesinde, keskin sınırlı eritemli ve sedefi lezyonların görülmesi tipiktir. Ayrıcı tanıda mantar enfeksiyonu ile karışabilir. Çoğunlukla asemptomatik olup, sadece kozmetik sorun yaratır. Bazen ağrı ve cinsel ilişki sonrasında reaksiyon görülebilir. Tedavisi, kortikosteroid ve diğer immünsupresif ajanlar ile yapılır.

Reaktif Artrit (Reiter Sendromu) Üretrit, artrit ve konjunktivit klasik triadı olan ve %12-70 oranında balanit circinata tarzı penis deri ve mukoza tutulumu olan otoimmün bir hastalıktır. Lezyonlar kimi zaman sedef hastalığı ve mantar enfeksiyonları ile karışabilir. Spontan remisyonlar olduğu gibi düşük doz lokal steroid kullanımı ile hızlı cevap alınmaktadır.

Sifiliz (Frengi) Treponema pallidum denen spiroket bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Bulaşın 9-90 gün sonrasında penis şaftında ülsere ağrısız şankr olarak gösteren primer dönem ilk bulgusudur. Sekonder dönem, primer sifilizin %25’inde görülür ve 6 hafta – 6 ay sonrasında el ve ayaklarda makülopapüler döküntüler oluşur. Latent sifiliz dönemleri vardır. Geç latent/nörosifiliz dönemleri vardır.

Skrotal Epidermal Kist Genç ve orta yaş erkeklerde skrotumda görülen benign karakterde kutanöz yapıda epidermal kisttir. Sebase kist olarak da adlandırılmaktadır. Asemptomatik olup, kozmetik kaygıya neden olmaktadır. Cerrahi eksizyon, elektro-koterizasyon, kriyoablasyon ve lazer ablasyon tedavi alternatifleridir.

Şankroid (H. Ducreyi) Az gelişmiş ülkelerde kendini gösteren, son zamanlarda sıklığı giderek azalan ağrılı, genital nekrotik ülsere tipik görüntüye sahip bir hastalıktır. Gram (-) basilin neden olduğu, 1-7 gün arasında inkübasyon dönemi olan, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve tek doz antibiyotik ile cevap alınır.