ANDROLOJİ

Etiyoloji

Ağrılı boşalmanın nedenleri oldukça çeşitlidir ve genellikle multifaktöriyel olarak kabul edilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Prostat İltihabı (Prostatit):

• • Akut Bakteriyel Prostatit: Genellikle ani başlayan ve şiddetli belirtilerle seyreden bu durum, boşalma sırasında ağrıya yol açabilir. Tedavi edilmediğinde kronikleşebilir.
  • Kronik Bakteriyel Prostatit: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ile ilişkilidir ve kronik pelvik ağrı sendromuna neden olabilir.
  • Kronik Pelvik Ağrı Sendromu (CPPS): Bakteriyel olmayan ancak benzer belirtiler gösteren bu durum, kronik ağrı ve cinsel fonksiyon bozukluğuna neden olabilir.

• Üretra ve Ejakülatuar Kanal Patolojileri:

• • Üretra Darlığı: Üretra kanalındaki daralmalar, meni geçişini zorlaştırarak ağrılı boşalmaya neden olabilir. Darlık genellikle travma, enfeksiyon veya cerrahi müdahaleler sonrası gelişir.
  • Ejakülatuar Kanal Tıkanıklığı: Ejakülatuar kanalın herhangi bir nedenle tıkanması, boşalma sırasında artan basınç nedeniyle ağrıya yol açabilir.

• Nörojenik Faktörler:

• • Pelvik Sinir Hasarı: Pelvik bölgedeki sinirlerin zedelenmesi veya sıkışması, boşalma sırasında ağrıya neden olabilir. Bu durum, pelvik cerrahi, travma veya doğuştan gelen anomalilerle ilişkili olabilir.
  • Periferik Nöropati: Özellikle diyabetik hastalarda görülen periferik nöropati, boşalma sırasında ağrılı uyaranlara yol açabilir.

• Psikojenik Faktörler:

• • Anksiyete ve Depresyon: Cinsel fonksiyon bozuklukları, anksiyete ve depresyon ile yakından ilişkilidir. Bu psikolojik durumlar, ağrının algılanışını ve cinsel performansı etkileyebilir.
  • Cinsel Travma: Geçmişte yaşanan cinsel travmalar, cinsel aktivite sırasında ağrının artmasına neden olabilir.

• İlaçlar:

• • Antidepresanlar: SSRI grubu antidepresanlar, ejakülatuar fonksiyon bozuklukları ve ağrılı boşalma gibi yan etkilere neden olabilir.
  • Erektil Disfonksiyon İlaçları: PDE5 inhibitörleri (sildenafil, tadalafil) kullanımı sırasında nadiren de olsa ağrılı boşalma bildirilmiştir.

Patofizyoloji

Ağrılı boşalmanın patofizyolojisi tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, pelvik kasların aşırı gerilmesi, sinir hasarı, iltihaplanma ve psikolojik faktörlerin bu duruma katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Pelvik kasların aşırı gerilmesi, boşalma sırasında artan basınçla birlikte ağrılı uyaranlara neden olabilir. Benzer şekilde, sinir hasarı da sinir iletiminde bozulmalara yol açarak boşalma sırasında ağrı hissedilmesine neden olabilir.

Tanı Yöntemleri

Ağrılı boşalma şikayeti olan hastalarda tanı koymak için bir dizi klinik değerlendirme ve laboratuvar testi uygulanır:

• Hasta Hikayesi:
  Semptomların başlangıcı, şiddeti, süresi ve boşalma ile ilişkisi hakkında detaylı bilgi alınmalıdır. Hastanın cinsel geçmişi, önceki cinsel travmaları ve psikolojik durumu değerlendirilmelidir.
• Fizik Muayene:
  Prostat muayenesi, pelvik bölgedeki anormalliklerin tespiti ve ağrının kaynağının belirlenmesi için önemlidir. Rektal muayene ile prostatın boyutu, şekli ve hassasiyeti değerlendirilir.
• Laboratuvar Testleri:

• • İdrar Tahlili: İdrarda enfeksiyon belirtilerini (lökositler, bakteri) tespit etmek için kullanılır.
  • Semen Analizi: Semen örneğinde iltihap hücrelerinin ve bakterilerin varlığı araştırılır.
  • Kan Testleri: Prostat spesifik antijen (PSA) testi, prostat hastalıklarının tanısında kullanılabilir.

• Görüntüleme Teknikleri:

• • Pelvik Ultrasonografi: Prostat, seminal veziküller ve pelvik bölgedeki diğer yapılar ultrason ile görüntülenir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Özellikle kronik pelvik ağrı sendromu ve üretra patolojilerinin değerlendirilmesinde kullanılır.

• Ürodinamik Testler:
  Mesane ve üretranın işlevsel değerlendirmesi için kullanılır. Özellikle üretra darlığı şüphesi varsa uygulanabilir.

Tedavi Yöntemleri

Ağrılı boşalmanın tedavisi, altta yatan nedene yönelik olarak planlanır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Medikal Tedavi:

• • Antibiyotikler: Bakteriyel prostatit veya üretrit tanısı konulan hastalarda antibiyotik tedavisi uygulanır.
  • Nonsteroidal Anti-inflamatuar İlaçlar (NSAID): İltihaplanmayı ve ağrıyı azaltmak için kullanılır.
  • Alfa Blokerler: Üretra ve mesane boynundaki kasların gevşetilmesi yoluyla ağrıyı hafifletebilir.

• Fizik Tedavi:
  Pelvik taban kaslarının gevşetilmesine yönelik egzersizler, kronik pelvik ağrı sendromu olan hastalarda semptomları azaltabilir.
• Psikolojik Tedavi:
  Cinsel terapiler ve psikoterapi, özellikle psikojenik kökenli ağrılı boşalma durumlarında etkili olabilir. Anksiyete ve depresyon tedavisinde psikoterapi ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanır.
• Cerrahi Müdahale:
  Üretra darlıkları, ejakülatuar kanal tıkanıklıkları gibi anatomik problemler cerrahi yöntemlerle tedavi edilir. Cerrahi müdahale, diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda düşünülür.
• Nöromodülasyon:
  Nöropatik ağrıyı kontrol altına almak için sinir modülasyon teknikleri kullanılabilir. Spinal kord stimülasyonu ve pelvik sinir blokajları, dirençli ağrı durumlarında denenebilir.

Prognoz

Ağrılı boşalmanın prognozu, altta yatan nedene ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir. Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle antibiyotik tedavisine iyi yanıt verirken, kronik pelvik ağrı sendromu gibi durumlar daha uzun süreli ve kombine tedavi gerektirebilir. Tedaviye geç yanıt alınan veya tedaviye dirençli durumlar, hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir.