ÜROLOJİ

Mesane Kanseri Türleri

Mesane kanseri, hücre tipine ve tümörün yayılımına göre sınıflandırılır:

• Ürotelyal (Transizyonel) Hücreli Karsinom: En sık görülen türdür. Tüm vakaların yaklaşık %90’ını oluşturur.
• Skuamöz Hücreli Karsinom: Uzun süreli mesane enfeksiyonları veya kronik irritasyon sonucu gelişebilir.
• Adenokarsinom: Nadir görülen bu tür, mesane bez hücrelerinden kaynaklanır.

Ayrıca kanserin mesane duvarına ne kadar yayıldığına göre de ikiye ayrılır:

• Yüzeyel (invaziv olmayan) mesane kanseri: Mesanenin iç yüzeyinde sınırlı kalır.
• İnvaziv mesane kanseri: Kas tabakasına veya çevre dokulara yayılmıştır.

Mesane Kanseri Belirtileri

Mesane kanseri belirtileri, genellikle idrarla ilgili değişikliklerle başlar. Ancak erken evrelerde hastalık sessiz seyredebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• İdrarda kan (hematüri): En belirgin ve en sık görülen belirtidir. İdrar pembe, kırmızı veya kahverengi renkte olabilir.
• Sık idrara çıkma: Özellikle geceleri artabilir.
• İdrar yaparken yanma veya ağrı hissi
• Ani idrara sıkışma hissi
• Zayıf veya kesik kesik idrar akışı
• Alt karın veya bel bölgesinde ağrı

İleri evrelerde ise tümörün yayılımına bağlı olarak kilo kaybı, halsizlik, kemik ağrıları veya bacaklarda şişlik gibi genel belirtiler görülebilir.

Mesane Kanseri Nedenleri

Mesane kanseri nedenleri çoğu zaman çevresel faktörlerle ilişkilidir. Ancak genetik yatkınlık da rol oynayabilir. Başlıca nedenler şunlardır:

1. Sigara Kullanımı

Mesane kanserinin en önemli risk faktörüdür. Sigara dumanındaki kimyasallar, kan yoluyla böbreklere taşınır ve idrarla mesaneye geçerek hücrelere zarar verir. Sigara içenlerde mesane kanseri riski 3 kat daha fazladır.

2. Kimyasal Maddelere Maruz Kalma

Boya, lastik, tekstil, metal veya petrol endüstrisinde çalışan kişilerde risk yüksektir. Bu kimyasallar vücut tarafından idrarla atıldığında mesane hücrelerinde tahribata neden olabilir.

3. Kronik Mesane Enfeksiyonları

Sürekli tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları veya uzun süreli sonda (kateter) kullanımı, mesane duvarında kronik iltihaplanma ve hücresel değişime yol açabilir.

4. Radyoterapi ve Kemoterapi

Pelvik bölgeye alınan radyoterapi veya siklofosfamid gibi bazı kemoterapi ilaçları, mesane kanseri riskini artırabilir.

5. Genetik Yatkınlık

Ailesinde mesane kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir. Ayrıca bazı genetik mutasyonlar da hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına neden olabilir.

Mesane Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Mesane kanseri genellikle idrarda kan görülmesiyle fark edilir. Ancak kesin tanı için çeşitli testler yapılır:

• İdrar tahlili ve sitolojisi: İdrarda kan veya kanser hücresi olup olmadığına bakılır.
• Ultrason: Mesanede kitle veya kalınlaşma olup olmadığı değerlendirilir.
• Sistoskopi: İnce bir kamera yardımıyla mesanenin iç yüzeyi doğrudan incelenir. Gerekirse biyopsi alınır.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi) veya MR: Kanserin yayılım durumu belirlenir.

Bu testler sayesinde kanserin evresi ve tipi tespit edilerek uygun tedavi planı yapılır.

Mesane Kanseri Tedavisi

Mesane kanseri tedavisi, hastalığın evresine, tümörün boyutuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre planlanır.

1. Cerrahi Tedavi

• TUR-M (Transüretral Rezeksiyon): Erken evre mesane kanserinde tümör, sistoskop aracılığıyla mesane içinden kazınarak çıkarılır.
• Kısmi veya Radikal Sistektomi: İleri evrelerde mesanenin bir kısmı veya tamamı alınabilir. Gerekirse idrarın vücut dışına yönlendirilmesi için yeni bir idrar yolu (neobladder) oluşturulur.

2. İlaç Tedavisi (Kemoterapi ve İmmünoterapi)

TUR-M sonrası, kanserin tekrarlamaması için mesane içine ilaç (örneğin BCG veya kemoterapi) uygulanabilir.
İleri evrelerde sistemik kemoterapi veya bağışıklık sistemini güçlendiren immünoterapi ilaçları kullanılır.

3. Radyoterapi

Cerrahiye uygun olmayan hastalarda veya ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla radyoterapi uygulanabilir.

4. Takip ve Kontrol

Mesane kanseri tekrarlama eğiliminde olduğu için düzenli aralıklarla sistoskopi ve idrar testleri yapılmalıdır.

Mesane Kanserinden Korunma Yolları

• Sigara içmeyin veya bırakın.
• Kimyasal maddelerle çalışanlar koruyucu ekipman kullanmalıdır.
• Bol su için; idrarla toksinlerin atılımını artırır.
• Dengeli beslenin; özellikle sebze ve meyve ağırlıklı diyet tercih edin.
• Düzenli idrar tahlili ve doktor kontrollerini aksatmayın.

Mesane kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen bir hastalıktır.
İdrarda kan görülmesi veya idrar yapma alışkanlıklarında değişiklik fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir üroloji uzmanına başvurmak, erken tanı açısından hayati önem taşır.

Op.Dr. Taner ÇAVUMİRZA

ÜROLOJİ/ ANDROLOJİ UZMANI