ÜROLOJİ

Prostatın Fonksiyonları

• Semen Üretimi: Prostat, seminal sıvının bir kısmını üretir. Bu sıvı, sperm hücrelerinin hayatta kalmasını ve kadın üreme sistemi boyunca hareket etmesini destekler.
• Sperm Koruma: Prostat sıvısı, spermlerin asidik vajinal ortamda korunmasını sağlar ve sperm hareketliliğini artırır.

Prostatın Anatomik Yapısı

• Bezler: Prostat, birçok küçük bezden oluşur ve bu bezler, seminal sıvıyı üretir.
• Kapsül: Prostat, fibröz bir kapsül tarafından çevrelenmiştir.
• Geçiş Bölgesi: Üretranın prostat içerisindeki bölümü “geçiş bölgesi” olarak adlandırılır ve bu bölge, BPH’den en çok etkilenen bölgedir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi – BPH) Nedir?

BPH Tanımı:
BPH, prostat bezinin yaşla birlikte büyümesi ve bu büyümenin üretranın sıkışmasına neden olması durumudur. Bu durum, idrar akışında zorluklara yol açabilir.

Epidemiyoloji:
BPH, 50 yaş üzeri erkeklerin büyük bir kısmını etkiler. 60 yaşındaki erkeklerin yaklaşık %50’si ve 80 yaşındaki erkeklerin %90’ı BPH belirtileri gösterir.

BPH’nin Gelişiminde Rol Oynayan Faktörler

• Hormonal Değişiklikler: Yaşlandıkça testosteron seviyelerinde düşüş ve dihidrotestosteron (DHT) seviyelerinde artış meydana gelir. DHT, prostatın büyümesine neden olur.
• Genetik Yatkınlık: Ailede BPH öyküsü olan erkeklerde BPH gelişme riski daha yüksektir.
• Yaşam Tarzı Faktörleri: Obezite, sigara kullanımı ve yetersiz fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı faktörleri BPH riskini artırabilir.

BPH Belirtileri

İdrar Semptomları

• İdrara başlamada zorluk
• Zayıf idrar akışı
• Gece sık idrara çıkma (noktüri)
• Ani idrar yapma isteği (urgency)
• Mesanenin tam boşalmadığı hissi

Diğer Semptomlar

• İdrar yaparken ağrı veya yanma
• İdrar yolu enfeksiyonu (İYE) riskinde artış
• İdrar kaçırma

BPH Tanı Yöntemleri

Fizik Muayene

• Dijital Rektal Muayene (DRM): Prostatın büyüklüğünü ve sertliğini değerlendirmek için yapılan bir muayene yöntemidir.

Laboratuvar Testleri

• Prostat Spesifik Antijen (PSA) Testi: PSA seviyesi prostat büyümesi veya kanser varlığında artabilir.

Görüntüleme Testleri

• Transrektal Ultrasonografi: Prostatın boyutunu ve yapısını değerlendirmek için kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Daha detaylı bir prostat görüntüsü elde etmek için kullanılabilir.
• Ürodinamik Testler: Mesane ve üretra fonksiyonlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılan testlerdir.

Geleneksel BPH Tedavi Yöntemleri

İzlem ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Diyet: Yüksek lifli gıdalar tüketimi ve bol sıvı alımı önerilir.
• Egzersiz: Düzenli egzersiz, prostat sağlığı için faydalıdır.
• Alkol ve Kafein Tüketiminin Azaltılması: Bu maddeler, idrar semptomlarını kötüleştirebilir.

Farmakolojik Tedavi

• Alfa Blokerler: Üretra etrafındaki kasları gevşetir, böylece idrar akışını iyileştirir (örneğin, tamsulosin).
• 5-Alfa Redüktaz İnhibitörleri: Prostatın boyutunu küçültmek için kullanılır (örneğin, finasterid).
• Kombinasyon Tedavisi: Alfa blokerler ve 5-alfa redüktaz inhibitörlerinin birlikte kullanımı daha etkili olabilir.

Cerrahi Tedavi

• Transüretral Prostat Rezeksiyonu (TURP): Prostat dokusunun bir kısmının çıkarılması işlemidir.
• Lazer Tedavisi: Prostat dokusunu buharlaştırmak veya kesmek için lazer kullanılır.
• Açık Prostatektomi: Daha büyük prostatlar için yapılan açık ameliyattır.

BPH Tedavisinde Son Yenilikler

Minimal İnvaziv Prosedürler

• Urolift Sistemi: Prostat dokusunu üretradan uzaklaştırarak tıkanıklığı giderir.
•  Su Buharı Terapisi: Prostat dokusunu küçültmek için düşük enerjili su buharı kullanılır.
• Prostat Arter Embolizasyonu (PAE): Prostatın kan akışını azaltarak küçülmesine neden olan minimal invaziv bir prosedürdür.

Farmakolojik İnovasyonlar

• Yeni İlaçlar: Farklı etki mekanizmaları olan ve daha az yan etkiye sahip yeni ilaçlar üzerinde çalışmalar devam etmektedir.
• Kombinasyon Tedavileri: İlaçların bir arada kullanılarak daha etkin sonuçlar alınması hedeflenir.

Kök Hücre ve Gen Tedavisi

• Kök Hücre Tedavisi: Hasarlı prostat dokusunu onarmak için kök hücrelerin kullanıldığı deneysel tedavilerdir.
• Gen Tedavisi: Prostatın büyümesini genetik düzeyde engellemek için yapılan araştırmalardır.

Hasta Eğitimi ve Yaşam Tarzı Tavsiyeleri

• Diyet: Antioksidanlar açısından zengin bir diyet önerilir; brokoli, domates ve yeşil çay gibi gıdalar prostat sağlığı için faydalıdır.
• Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta derecede egzersiz önerilir.
• Sıvı Tüketimi: Sıvı alımı düzenli olmalı ve gece yatmadan önce sıvı alımından kaçınılmalıdır.
• Düzenli Kontroller: BPH’nin ilerlemesini ve tedaviye yanıtı izlemek için düzenli doktor kontrolleri önerilir.
• Psikolojik Destek: BPH’nin yaşam kalitesine etkileri nedeniyle stres ve kaygı yönetimi konusunda destek sağlanmalıdır.