Erkek cinsel sağlığı, yalnızca üreme fonksiyonlarını değil; genel sağlık, hormonal denge, psikolojik durum ve yaşam kalitesini de doğrudan etkiler. Düzenli yıllık kontroller, olası sorunların erken tespit edilmesini ve önlenmesini sağlar.
Özellikle 30 yaşından sonra erkeklerin düzenli taramalar yaptırması, sağlıklı bir cinsel yaşam ve genel vücut sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
1. Genel Sağlık ve Cinsel Sağlık İlişkisi
Cinsel sağlık; kalp-damar sistemi, hormonal denge, sinir sistemi ve ruhsal durumla yakından bağlantılıdır. Diyabet, hipertansiyon, obezite, depresyon gibi yaygın hastalıklar cinsel fonksiyonları olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle yıllık kontroller sadece ürolojik testlerle sınırlı kalmamalı; genel sağlık taramalarıyla birlikte yürütülmelidir.
2. Yıllık Kontrol Listesi
a) Ürolojik Kontroller
- Prostat Muayenesi:
40 yaş üstü erkeklerde prostat büyümesi ve prostat kanseri riski artar. Rektal muayene ve PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi yılda bir kez yapılmalıdır. - Testis Muayenesi:
Testis kanseri genç yaşta daha sık görülür. Doktor kontrolünün yanı sıra ayda bir kez kişinin kendi kendine testis muayenesi yapması önerilir. - Erektil Fonksiyon Değerlendirmesi:
Sertleşme sorunları, kalp-damar hastalıklarının erken habercisi olabilir. Bu nedenle cinsel fonksiyonlarla ilgili şikâyetler mutlaka paylaşılmalıdır.
b) Kan ve Hormon Testleri
- Testosteron Seviyesi:
Düşük testosteron, libido kaybı, ereksiyon sorunları, kas kaybı ve yorgunluk yapabilir. Yılda bir kez ölçülmesi önerilir. - Şeker ve Kolesterol Testleri:
Diyabet ve yüksek kolesterol, damar sağlığını bozarak sertleşme problemlerine yol açar. - Tiroid Fonksiyon Testleri:
Tiroid hormon dengesizlikleri, cinsel isteği ve sperm üretimini etkileyebilir.
c) Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) Testleri
- Düzenli partneri olmayan veya korunmasız ilişkiye giren erkeklerin yılda en az bir kez HIV, Hepatit B-C, sifiliz, klamidya ve bel soğukluğu testleri yaptırması önemlidir.
d) Kardiyovasküler Kontroller
- Tansiyon ölçümü, EKG ve kalp sağlığı değerlendirmesi, cinsel performansın korunması için kritik öneme sahiptir.
- Çünkü sertleşme sorunlarının en sık nedeni damar sertliği ve dolaşım bozukluklarıdır.
e) Psikolojik ve Ruhsal Durum Değerlendirmesi
- Stres, depresyon ve anksiyete, cinsel isteği azaltabilir.
- Gerekirse psikolojik destek almak, cinsel sağlığı doğrudan olumlu etkiler.
3. Yaşam Tarzı ve Koruyucu Önlemler
- Beslenme: Akdeniz tipi beslenme (sebze, balık, zeytinyağı ağırlıklı) cinsel sağlığı destekler.
- Egzersiz: Haftada en az 150 dakika düzenli spor yapmak, hem hormon dengesi hem de damar sağlığı için faydalıdır.
- Sigara ve Alkol: Sigara damarları tıkayarak sertleşme sorunlarına yol açar; alkol ise testosteron üretimini olumsuz etkileyebilir.
- Uyku Düzeni: Yeterli uyku, testosteron üretimi için kritik öneme sahiptir.
4. Yaşa Göre Kontrol Önerileri
- 20-30 Yaş: Testis muayenesi, CYBE testleri, genel sağlık kontrolleri.
- 30-40 Yaş: Hormon testleri, kolesterol ve şeker ölçümü, cinsel fonksiyon değerlendirmesi.
- 40-50 Yaş: Prostat muayenesi ve PSA testi eklenmeli, kardiyovasküler taramalar sıklaştırılmalı.
- 50 Yaş Üstü: Daha sık prostat ve kalp kontrolleri, kemik sağlığı değerlendirmesi (osteoporoz riski nedeniyle) önerilir.
Erkek cinsel sağlığı, genel vücut sağlığının önemli bir göstergesidir. Düzenli yıllık kontroller sayesinde olası hastalıklar erken teşhis edilir, yaşam kalitesi korunur ve sağlıklı bir cinsel yaşam sürdürülebilir.
Özellikle modern yaşamın getirdiği stres, yanlış beslenme ve hareketsizlik gibi faktörler düşünüldüğünde; erkeklerin cinsel sağlıklarını ihmal etmeden düzenli doktor kontrolüne gitmeleri büyük önem taşımaktadır.
Op.Dr. Taner ÇAVUMİRZA
ÜROLOJİ/ ANDROLOJİ UZMANI
WhatsApp