1. Erkek infertilitesi nedir?
Erkek infertilitesi, bir erkeğin düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 12 ay içinde partnerini gebe bırakamaması durumudur. Tüm infertilite vakalarının yaklaşık %50’sinde erkek faktörü rol oynar.
2. Azoospermi ne demektir?
Azoospermi, menide hiç sperm hücresinin bulunmaması durumudur. Tıkanıklığa bağlı (obstrüktif) veya üretim eksikliğine bağlı (non-obstrüktif) olabilir.
3. Azoospermi olan erkek baba olabilir mi?
Evet. Gelişmiş cerrahi sperm elde etme yöntemleri sayesinde azoospermi olan erkeklerin önemli bir kısmında sperm bulunabilir ve tüp bebek (IVF/ICSI) yöntemiyle gebelik sağlanabilir.
4. Erkeklerde sperm elde etme yöntemleri nelerdir?
- Ejakülatla sperm elde etme
- PESA (epididim aspirasyonu)
- MESA (mikroskopik epididim aspirasyonu)
- TESA (testis aspirasyonu)
- TESE (testis biyopsisi)
- micro-TESE (mikroskopik testis biyopsisi)
5. Hangi yöntem hangi durumda tercih edilir?
- Obstrüktif azoospermi: PESA, MESA veya TESA
- Non-obstrüktif azoospermi: TESE veya micro-TESE
- Hafif infertilite: Ejakülat örneği
6. PESA nedir?
PESA, epididime ince bir iğneyle girilerek sperm aspirasyonu yapılan basit ve hızlı bir işlemdir. Genellikle lokal anestezi ile yapılır.
7. MESA nedir?
MESA, mikroskop altında epididimden cerrahi yolla sperm alınması işlemidir. PESA’ya göre daha fazla sperm elde edilir.
8. TESA nedir?
TESA, testise ince iğneyle girilerek sperm aspirasyonu yapılan minimal invaziv bir yöntemdir. Obstrüktif azoospermi ve bazı non-obstrüktif azoospermi vakalarında kullanılır.
9. TESE nedir?
TESE, testisten küçük doku biyopsisi alınarak laboratuvarda sperm aranması işlemidir. TESA başarısız olduğunda tercih edilir.
10. Micro-TESE nedir?
Micro-TESE, mikroskop altında testis içerisinden en iyi sperm üretim odaklarının seçilerek doku alınması işlemidir. Non-obstrüktif azoospermi vakalarında en yüksek başarıyı sağlar.
11. PESA ve MESA arasındaki fark nedir?
PESA iğne aspirasyonu iken MESA mikroskopik cerrahi işlemdir. MESA daha yüksek miktarda ve kaliteli sperm elde edilmesini sağlar.
12. TESA ve TESE arasındaki fark nedir?
TESA iğne aspirasyonu, TESE ise doku biyopsisidir. TESE daha invazivdir ama sperm bulma şansı daha yüksektir.
13. Micro-TESE neden daha çok tercih edilir?
Çünkü mikroskop yardımıyla hedefe yönelik biyopsi alınır. Gereksiz doku kaybı azaltılır, sperm bulma oranı artar.
14. Bu işlemler genel anestezi mi gerektirir?
PESA, TESA gibi işlemler lokal anesteziyle yapılabilir. TESE ve micro-TESE genellikle sedasyon veya genel anesteziyle uygulanır.
15. İşlem sonrası iyileşme süresi ne kadardır?
PESA/TESA sonrası genellikle aynı gün taburculuk mümkündür. TESE/micro-TESE sonrası birkaç günlük istirahat önerilir.
16. Sperm elde etme işlemlerinin başarı oranı nedir?
- PESA: %70–90
- MESA: %90+
- TESA: %40–70
- TESE: %30–60
- micro-TESE: %50–60
17. Bu işlemler sonrası doğal gebelik olur mu?
Hayır. Bu yöntemler doğal gebelik için değil, IVF/ICSI (tüp bebek) tedavisiyle birlikte kullanılır.
18. Elde edilen sperm dondurulabilir mi?
Evet. Kriyoprezervasyon (sperm dondurma) yöntemiyle gelecekteki IVF denemelerinde kullanılabilir.
19. İşlem ağrılı mıdır?
Lokal veya genel anestezi sayesinde işlem sırasında ağrı hissedilmez. Sonrasında hafif ağrı veya hassasiyet olabilir.
20. Bu işlemler kaç kez tekrarlanabilir?
Duruma göre tekrar yapılabilir. Ancak gereksiz tekrarları önlemek için sperm dondurma tercih edilir.
21. Başarı oranı neye bağlıdır?
- Azoospermi tipi
- Testis fonksiyonu
- Hormon profili
- Cerrahi deneyim
- Laboratuvar koşulları
22. Obstrüktif azoospermi nedir?
Sperm üretiminin normal olduğu, ancak boşaltım yollarındaki tıkanıklık nedeniyle ejakülatta sperm bulunmayan durumdur.
23. Non-obstrüktif azoospermi nedir?
Testislerde sperm üretiminin yetersiz olduğu durumdur. Bu olguların bir kısmında micro-TESE ile sperm bulunabilir.
24. Sperm bulunamaması ne anlama gelir?
Tüm yöntemlere rağmen sperm bulunamayabilir. Bu durumda donör sperm veya alternatif yöntemler gündeme gelir.
25. Erkek infertilitesinde tedavi başarısını artırmak için ne yapılabilir?
- Hormonal profilin optimize edilmesi
- Cerrahi işlemlerin uzman merkezlerde yapılması
- Sperm seçim teknolojileri (IMSI, MACS)
- Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve antioksidan desteği
Op.Dr. Taner ÇAVUMİRZA
ÜROLOJİ/ ANDROLOJİ UZMANI
WhatsApp