Vazektomi, erkeklerde uygulanan kalıcı doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Spermleri taşıyan kanalların (vas deferens) kesilerek veya bağlanarak sperm geçişinin durdurulması esasına dayanır.
Geleneksel vazektomi cerrahi bıçak (skalpel) kullanılarak yapılırken, no-scalpel vazektomi (NSV) bıçak kullanılmadan, özel bir teknikle gerçekleştirilir. Bu yöntem, daha az invaziv (daha az girişimsel), daha hızlı iyileşen ve komplikasyon riski daha düşük bir seçenek olarak giderek daha fazla tercih edilmektedir.
No-Scalpel Vazektomi Nedir?
No-scalpel vazektomi, klasik vazektomiden farklı olarak skrotumda (torba) bıçakla kesi yapılmadan, iğne ucu benzeri özel bir alet ile küçük bir delikten vas deferensin dışarı çıkarılması ve işleme tabi tutulmasıdır.
- 1980’li yıllarda Çinli cerrah Dr. Li Shunqiang tarafından geliştirilmiştir.
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok üroloji derneği tarafından güvenli ve etkili bir yöntem olarak kabul edilir.
- Günümüzde ABD, Avrupa ve Türkiye dahil pek çok ülkede uygulanmaktadır.
Avantajları
No-scalpel vazektomi, geleneksel yönteme göre önemli avantajlar sunar:
- Daha az kanama ve morarma: Kesi yapılmadığı için damar hasarı minimaldir.
- Daha az enfeksiyon riski: Cilt bütünlüğü daha az bozulduğundan enfeksiyon oranı düşüktür.
- Daha hızlı iyileşme: Çoğu erkek 1–2 gün içinde normal günlük aktivitelerine dönebilir.
- Daha az ağrı: İşlem sırasında ve sonrasında ağrı minimaldir.
- Aynı etkinlik: Başarı oranı klasik vazektomi ile aynıdır (yaklaşık %99 ve üzeri).
No-Scalpel Vazektomi Nasıl Yapılır?
1. Hazırlık
- Hasta işlemden önce üroloji uzmanı tarafından değerlendirilir.
- Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa geçici olarak kesmesi istenir.
- İşlem günü genital bölge antiseptik solüsyonla temizlenir ve tıraş edilebilir.
2. Anestezi
- Lokal anestezi uygulanır (genellikle skrotum derisi ve vas deferens çevresi uyuşturulur).
- Genel anesteziye gerek yoktur. Hasta işlem sırasında uyanıktır.
3. İşlemin Yapılması
- Ürolog, vas deferensi parmaklarıyla hisseder.
- Özel bir kıskaç (ring clamp) ile vas deferens sabitlenir.
- Küçük bir delik (yaklaşık 2–3 mm) açılır. Bu delikten vas deferens dışarı çıkarılır.
- Kanalların her iki ucu bağlanır, kesilir veya koterize (yakılır).
- Kanalların uçları tekrar yerine yerleştirilir ve delik kendiliğinden kapanır.
4. Süre
- İşlem genellikle 10–20 dakika sürer.
- Dikiş gerekmez.
5. Sonrası
- Hasta kısa süre gözlem altında tutulur ve aynı gün evine gidebilir.
- İlk birkaç gün skrotuma soğuk uygulama önerilir.
- Ağrı için basit ağrı kesiciler yeterlidir.
Etkinlik ve Koruma Başlangıcı
- Vazektomi hemen etkili değildir. İşlem sonrası epididim ve vas deferens içinde bir miktar sperm kalabilir.
- Bu nedenle genellikle 15–20 boşalma veya yaklaşık 2–3 ay boyunca ek korunma önerilir.
- Kontrol spermiogram testi (meni testi) ile sperm bulunmadığı doğrulandıktan sonra tek başına korunma sağlar.
Olası Komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı riskler vardır:
- Hafif şişlik, morarma veya ağrı
- Yüzeysel enfeksiyon (çok nadir)
- Sperm granulomu (kanal ucundan sızan spermin oluşturduğu küçük nodül)
- Uzun vadede nadir de olsa ağrı sendromu
No-scalpel teknikte bu riskler klasik vazektomiye göre belirgin şekilde daha azdır.
Kimler İçin Uygundur?
- Kalıcı doğum kontrolü isteyen, çocuk sahibi olmayı düşünmeyen erkekler
- Sağlık açısından cerrahiye engeli olmayanlar
- Partneriyle birlikte ortak karar alan çiftler
Yanlış Bilinenler ve Gerçekler
| Yanlış İnanış | Gerçek |
| Vazektomi erkekliği azaltır | Hayır, vazektomi sadece sperm geçişini engeller. Testosteron ve cinsel istek değişmez. |
| Geri dönüşü yoktur | Vazektomi kalıcıdır ama mikrocerrahiyle geri dönüş (vazovazostomi) bazı durumlarda mümkündür. Başarı garantisi yoktur. |
| Ağrılı ve risklidir | No-scalpel teknikle işlem genellikle kısa ve az ağrılıdır. |
No-scalpel vazektomi, erkekler için güvenli, etkili ve minimal invaziv bir doğum kontrol yöntemidir. Klasik vazektomiye kıyasla daha az komplikasyon, daha hızlı iyileşme ve aynı derecede yüksek etkinlik sunar.
Kalıcı bir doğum kontrol seçeneği arayan erkekler için, üroloji uzmanıyla görüşülerek değerlendirilmesi önerilen modern bir tekniktir.
Op.Dr. Taner ÇAVUMİRZA
ÜROLOJİ/ ANDROLOJİ UZMANI
WhatsApp