Peyronie hastalığı, penisin tunika albuginea adlı zarında sert fibrotik plakların gelişmesi ile karakterize, çoğunlukla ereksiyon sırasında penis eğriliğine, ağrıya ve cinsel fonksiyon bozukluğuna yol açan bir bağ dokusu hastalığıdır.
İlk kez 1743 yılında Fransız cerrah François de la Peyronie tarafından tanımlanmıştır. Toplumda görülme sıklığı %1–10 arasında değişir ve sıklıkla 40 yaş üzerindeki erkekleri etkiler. Ancak daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir.
Bu hastalık, yalnızca fiziksel değil, psikolojik, sosyal ve ilişkisel boyutlarıyla da önemli bir sağlık problemidir.
Patofizyoloji
- Penisin sertleşmesi sırasında mikrotravmalar meydana gelebilir.
- Bu travmalar sonucu tunika albuginea’da küçük yırtıklar oluşur.
- Normalde iyileşme süreci sınırlı fibrozis ile sonuçlanır; ancak Peyronie’de bağışıklık yanıtı aşırı olur.
- Fibroblastların yoğun kollajen üretmesiyle sert, elastik olmayan plaklar meydana gelir.
- Plakların bulunduğu bölge uzayamadığı için penis eğrilir; kan akımı da bozulabilir.
Risk Faktörleri
- Yaş: 40 yaş sonrası daha sık.
- Travma: Cinsel ilişki veya spor sırasında penis eğilmesi, bükülmesi.
- Genetik yatkınlık: Dupuytren kontraktürü gibi fibrotik hastalıklarla birliktelik.
- Sistemik hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon, ateroskleroz.
- Yaşam tarzı: Sigara, aşırı alkol, obezite.
Klinik Bulgular
- Peniste eğrilik → En tipik belirtidir; yukarı, aşağı, yana veya saat kadranı şeklinde olabilir.
- Sert plaklar → Penis cildinin altında elle hissedilebilir.
- Ağrı → Özellikle erken dönemde ereksiyon sırasında ağrı sık görülür.
- Kısalma ve deformite → Penis boyunda azalma ve “kum saati” görünümü gelişebilir.
- Erektil disfonksiyon → Hem damar yapısındaki bozulma hem de psikolojik nedenlerle ortaya çıkabilir.
Hastalığın Evreleri
- Akut (inflamatuvar) dönem: İlk 6–18 ay. Eğrilik ve ağrı hızla ilerler.
- Kronik (stabil) dönem: Eğrilik sabitlenir, ağrı azalır. Plak sertleşir ve kalıcı hale gelir.
Tanı
Tanı çoğunlukla öykü ve fizik muayene ile konur.
- Peniste plak varlığı, eğrilik açısı, penis uzunluğu değerlendirilir.
- Ultrason ile plakların kalsifikasyonu ve damar yapısı incelenebilir.
- Eğrilik açısını netleştirmek için bazı merkezlerde ereksiyon testi uygulanır.
Tedavi Seçenekleri
1. Konservatif (İzlem)
- Eğrilik hafif (<30°) ve cinsel ilişkiyi engellemiyorsa sadece takip yeterlidir.
- Akut dönemde ağrının azalmasını beklemek mantıklı olabilir.
2. Medikal Tedaviler
Ağızdan kullanılan ilaçlar
- E vitamini, kolşisin, pentoksifilin, potaba gibi ilaçlar denenmiştir.
- Etkileri sınırlıdır; daha çok erken dönemde ve hafif olgularda kullanılabilir.
Plak içine enjeksiyon tedavileri
- Verapamil: Fibrozisi azaltmaya yönelik.
- Interferon alfa-2b: Fibroblast aktivitesini baskılar.
- Kollajenaz (Clostridium histolyticum): Günümüzde en etkili enjeksiyon yöntemlerinden biridir. Eğrilik açısını %30–40 oranında düzeltebilir.
3. Mekanik Tedaviler
- Penil traksiyon cihazları: Düzenli kullanımda eğriliği hafifletebilir, penis boyunu koruyabilir.
- Vakum cihazları: Daha çok yardımcı yöntem olarak kullanılır.
4. Şok Dalga Tedavisi (ESWT)
- Ağrıyı azaltabilir, ancak eğriliği düzeltmede etkinliği sınırlıdır.
5. Cerrahi Tedavi
Cinsel ilişkiyi imkânsız hale getiren eğriliklerde veya şiddetli deformitelerde uygulanır.
- Plikasyon (Nesbit, 16-dot, vb.): Eğriliğin karşı tarafına dikiş atılarak penis düzleştirilir. Penis kısalması olabilir.
- Greftleme (plak çıkarma ve yama koyma): Daha büyük eğriliklerde tercih edilir. Uzunluğu korur ancak sertleşme bozukluğu riski artar.
- Penil protez implantasyonu: Eğriliğe sertleşme sorunu da eşlik ediyorsa uygulanır.
Psikolojik ve Sosyal Boyut
Peyronie hastalığı, sadece fiziksel değil, psikolojik bir problemdir.
- Özgüven kaybı, depresyon, çift ilişkilerinde sorunlar yaygındır.
- Tedavi sürecinde psikolojik destek, partnerle açık iletişim ve gerekirse psikoterapi önerilir.
Peyronie hastalığı, erkeklerde cinsel yaşamı ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen kompleks bir durumdur. Günümüzde erken dönemde ilaç ve enjeksiyon tedavileri, mekanik cihazlar ve gerekli olgularda cerrahi yöntemler ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
Erken tanı, doğru tedavi seçimi ve multidisipliner yaklaşım sayesinde hem fiziksel hem de psikolojik iyileşme mümkündür.
Op.Dr. Taner ÇAVUMİRZA
ÜROLOJİ/ ANDROLOJİ UZMANI
WhatsApp